Η σύνδεση μεταξύ του άγχους εκμάθησης γλωσσών και των δυσκολιών εκμάθησης γλωσσών

Χώρα Μελέτης: ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ

Τομέας εστίασης: Μαθησιακές Δυσκολίες και Άγχος

Τύπος μαθησιακής δυσκολίας που υποστηρίζει η μελέτη περίπτωσης

  • Κοινωνικές ή συναισθηματικές δυσκολίες

 

Σκοποί και στόχοι της Μελέτης Περίπτωσης

Σύμφωνα με τον MacIntyre (όπως αναφέρεται στο Dörnyei, 2005: 200) το γλωσσικό άγχος είναι μια αρνητική συναισθηματική εμπειρία όταν κάποιος μαθαίνει ή χρησιμοποιεί μια ξένη γλώσσα. Το άγχος, η νευρικότητα και η αβεβαιότητα είναι κοινά συναισθήματα που συνδέονται με το άγχος εκμάθησης γλωσσών. Το γλωσσικό άγχος ορίζεται ως «το αίσθημα έντασης και ανησυχίας που συνδέεται ειδικά με τα πλαίσια της δεύτερης γλώσσας, συμπεριλαμβανομένης της ομιλίας, της ακρόασης και της εκμάθησης» (MacIntyre και Gardner, 1994: 284). Για παράδειγμα, μία από τις πιο συνηθισμένες καταστάσεις στις οποίες οι άνθρωποι αισθάνονται άγχος είναι όταν πρέπει να αποδώσουν μπροστά σε άλλους (Ellis, 1992). Το γλωσσικό άγχος θεωρείται κοινωνικό άγχος, καθώς εμφανίζεται κυρίως σε κοινωνικές και επικοινωνιακές καταστάσεις (MacIntyre, 1995).

 

Σύντομη περιγραφή της μελέτης περίπτωσης

Οι δυσκολίες στην εκμάθηση γλωσσών μπορεί να σχετίζονται, για παράδειγμα, με την ανάγνωση, τη γραφή, την ακρόαση και την ομιλία. Κάποιος μπορεί να έχει προβλήματα με το λεξιλόγιο, δυσκολίες στην εύρεση λέξεων και στην επεξεργασία κειμένων, αλλά και δυσκολίες στην κατανόηση της ακοής (Westwood, 2001). Επίσης, κάποιος μπορεί να έχει κακές δεξιότητες απομνημόνευσης ή να έχει άγχος στην τάξη που επηρεάζει την ακαδημαϊκή του επίδοση (Otanjac, 2016). Οι δυσκολίες σε αυτούς τους τομείς της γλωσσικής μάθησης μπορούν εύκολα να αναμειχθούν με γλωσσικές μαθησιακές δυσκολίες, όπως η δυσλεξία. Υπάρχει μια λεπτή γραμμή μεταξύ των δυσκολιών και των αναπηριών που καθιστά δύσκολο τον ορισμό τους.

 

3 Βασικές μαθησιακές αρχές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή τη Μελέτη Περίπτωσης για την υποστήριξη των μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες

  1. Να επισημαίνετε με σαφήνεια τον εξοπλισμό, τα εργαλεία και τα υλικά και να χρησιμοποιείτε χρωματική κωδικοποίηση.
  2. Εξετάστε εναλλακτικές δραστηριότητες/ασκήσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με λιγότερη δυσκολία για τον μαθητή, διατηρώντας τους ίδιους ή παρόμοιους μαθησιακούς στόχους.
  3. Επανεξετάστε το σχετικό υλικό, κάντε προεπισκόπηση του υλικού που θα παρουσιαστεί, παρουσιάστε το νέο υλικό και, στη συνέχεια, συνοψίστε το υλικό που μόλις παρουσιάστηκε.

 

Στρατηγικές που χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο της μελέτης περίπτωσης

  • Παρέχετε έναν ομότιμο εκπαιδευτή ή αναθέστε στο μαθητή μια ομάδα μελέτης.
  • Επιτρέψτε στον μαθητή να χρησιμοποιήσει μαγνητόφωνο.
  • Χρησιμοποιήστε συγκεκριμένη γλώσσα και δηλώστε τις προσδοκίες.

 

Αποτελέσματα και αντίκτυπος

Η έρευνα περιελάμβανε ανοιχτές ερωτήσεις, όπου οι μαθητές μπορούσαν να εξηγήσουν με δικά τους λόγια γιατί αισθάνονται άγχος σε αυτές τις διαφορετικές καταστάσεις. Η ομιλία στα αγγλικά μπροστά στην τάξη αναφέρθηκε πολλές φορές. Σε αυτές τις καταστάσεις, ο φόβος ότι θα γίνουν λάθη είναι ο κύριος λόγος άγχους. Τα λάθη αυτά περιλαμβάνουν γραμματικά λάθη και λάθη στην προφορά. Επιπλέον, οι μαθητές βρίσκονται υπό πίεση όταν γνωρίζουν ότι άλλοι ακούνε. Τότε αρχίζουν να αναρωτιούνται τι θα σκεφτούν οι συμμαθητές τους γι’ αυτούς και τις γλωσσικές τους δεξιότητες. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, το γλωσσικό άγχος είναι σύνηθες όταν πραγματοποιούνται παραστάσεις μπροστά σε άλλους ανθρώπους. Σε αυτές τις καταστάσεις, οι μαθητές συνήθως φοβούνται περισσότερο την αρνητική γνώμη των άλλων μαθητών, το να δώσουν λανθασμένες απαντήσεις ή να γελοιοποιηθούν.

 

Λόγοι που μπορεί αυτή η  μελέτη περίπτωσης να είναι χρήσιμη στην έρευνα του έργου

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η σχέση μεταξύ της ανησυχίας κατά τη διάρκεια του μαθήματος και των μαθησιακών δυσκολιών δεν προκύπτει σαφώς από τα αποτελέσματα. Οι μαθητές ρωτήθηκαν αν αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας, αν αυτό αυξάνει το άγχος τους στο μάθημα. Το 40% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι το να αντιμετωπίζουν δυσκολίες δεν αυξάνει ποτέ την ανησυχία. Μόνο το 8% απάντησε ότι αυξάνει συχνά το άγχος και το 12% απάντησε ότι αυξάνει σχεδόν πάντα το άγχος.

 

Μεταβιβασιμότητα

Υπάρχει ανάγκη να υπάρχουν ειδικοί ψυχικής υγείας, ειδικά στα σχολεία, για να προλαμβάνουν τέτοιες καταστάσεις έντονου άγχους και να παρέχουν διαβεβαίωση στους μαθητές.

 

Πηγές/ Πόροι που χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο της μελέτης περίπτωσης

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι περισσότεροι μαθητές βιώνουν άγχος στην τάξη όταν πρέπει να μιλήσουν μπροστά στους συμμαθητές τους ή μπροστά στον καθηγητή. Ο φόβος ότι θα έρθουν σε δύσκολη θέση λέγοντας κάτι λάθος ή προφέροντας λάθος λέξεις είναι η πιο κοινή αιτία άγχους. Πολλοί μαθητές ανησυχούσαν για τη γνώμη των άλλων μαθητών. Είναι ευκολότερο να μιλάτε αγγλικά σε μικρές ομάδες ή σε ζευγάρια, καθώς δεν ακούνε τότε τόσοι πολλοί. Έτσι, ο φόβος της αποτυχίας δεν είναι τόσο μεγάλος σε μικρότερες ομάδες. Επιπλέον, αυτές οι καταστάσεις είναι συνήθως πιο συνομιλητικές, όπου όλοι πρέπει να μιλήσουν. Ενώ όταν κάποιος μιλάει μπροστά στην τάξη ή απαντάει δυνατά στην ερώτηση του καθηγητή, οι άλλοι ακούνε και εστιάζουν σε ένα μόνο άτομο.

 

Κρίσιμα ζητήματα

Παραδόξως, η μελέτη αυτή έδειξε ότι η σχέση μεταξύ του άγχους εκμάθησης γλωσσών και των δυσκολιών εκμάθησης γλωσσών δεν είναι τόσο σαφής. Οι περισσότεροι ερωτηθέντες ανέφεραν ότι κατά καιρούς βιώνουν άγχος. Επίσης, αναγνωρίζουν αν έχουν δυσκολίες στην εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας και τι είδους δυσκολίες. Στην πραγματικότητα, υπάρχει μια μικρή αντίφαση στα αποτελέσματα. Όπως αναφέρθηκε στο μέρος της ανάλυσης, το 40% των μαθητών θεωρεί ότι αν αντιμετωπίζει δυσκολίες σε κάποιο τομέα της εκμάθησης της γλώσσας, αυτό δεν αυξάνει το άγχος στην τάξη. Μόνο το 8% απάντησε ότι συχνά αυξάνει το άγχος και το 12% απάντησε ότι σχεδόν πάντα αυξάνει το άγχος. Ωστόσο, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η αβεβαιότητα σχετικά με τις δικές τους γλωσσικές δεξιότητες προκαλεί νευρικότητα στους μαθητές. Στη συνέχεια, αγχώνονται όταν πρέπει να μιλήσουν μπροστά σε άλλους. Με άλλα λόγια, υπάρχει σύνδεση μεταξύ των δυσκολιών που βιώνουν και του άγχους, αλλά οι μαθητές δεν το αντιλαμβάνονται απαραίτητα οι ίδιοι.

 

Πρόσθετη μάθηση που μπορούμε να αντλήσουμε από αυτό το παράδειγμα Μελέτης Περίπτωσης

Όταν πρόκειται για διδασκαλία, είναι σημαντικό για τους εκπαιδευτικούς να αναγνωρίζουν τις καταστάσεις στις οποίες οι μαθητές αισθάνονται άγχος και ποιοι είναι οι λόγοι που το προκαλούν. Επίσης, είναι ωφέλιμο να γνωρίζουν τι είδους δυσκολίες εκμάθησης της γλώσσας μπορεί να έχουν οι μαθητές και πώς εμφανίζονται αυτές οι δυσκολίες. Έχει νόημα να ακούσουμε τις αντιλήψεις των μαθητών σχετικά με το θέμα αυτό, καθώς μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να λαμβάνουν υπόψη τους αυτούς τους παράγοντες κατά τον σχεδιασμό μαθημάτων και δραστηριοτήτων.