Χώρα Μελέτης: ΕΛΛΑΔΑ
Περιοχή εστίασης: ΔΥΣΛΕΞΙΑ
Τύπος μαθησιακής δυσκολίας που υποστηρίζει η μελέτη περίπτωσης
- Νευροαναπτυξιακές δυσκολίες
Σκοποί και στόχοι της Μελέτης Περίπτωσης
Πολλοί ερευνητές έχουν υποστηρίξει ότι τόσο ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η εκμάθηση ξένης γλώσσας όσο και η συμμετοχή των ημισφαιρίων του εγκεφάλου επηρεάζουν τη διαδικασία αυτή.
Συγκεκριμένα, υποστηρίζουν ότι ο ρόλος του δεξιού ημισφαιρίου είναι πολύ σημαντικός όταν η εκμάθηση της ξένης γλώσσας γίνεται με άτυπο/ φυσικό τρόπο, π.χ. στο σπίτι από τους γονείς ή στο δρόμο σε καθημερινή επαφή με φυσικούς ομιλητές, ενώ το αριστερό ημισφαίριο συμμετέχει περισσότερο όταν η εκμάθηση της ξένης γλώσσας γίνεται με τυπικό/συστηματικό τρόπο όπως στο σχολείο, καθώς η εκμάθηση της γραμματικής, των ορθογραφικών κανόνων και ο σχηματισμός των ακανόνιστων ρημάτων οδηγούν στην ενεργοποίησή του. ( Albert & Obler, 1978- Gordon, 1980). Προς επίρρωση των απόψεών τους, οι ερευνητές προβάλλουν το επιχείρημα ότι ο τυπικός τρόπος εκμάθησης μιας γλώσσας απαιτεί αναλυτική επεξεργασία των λεκτικών ερεθισμάτων, μια διαδικασία που εμπίπτει στις δυνατότητες του αριστερού ημισφαιρίου.
Αντίθετα, ο άτυπος τρόπος εκμάθησης βασίζεται περισσότερο στην ολιστική προσέγγιση της γλώσσας από το δεξιό ημισφαίριο.
Σύντομη περιγραφή της μελέτης περίπτωσης
Η δυσλεξία αποτελεί ένα συνεχές φαινόμενο ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών (Pumfrey and Reason, 1991) και εμφανίζεται σε όλες τις γλώσσες. Έτσι, πολλά παιδιά δυσκολεύονται στην εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας. Αυτά τα παιδιά μπορεί να έχουν ή να μην έχουν δυσλεξία, αλλά όλα φαίνεται να αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα στην εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας και συχνά οι λύσεις είναι κοινές. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό η διδασκαλία των σύγχρονων ξένων γλωσσών να είναι ελκυστική και προσαρμοσμένη στις ανάγκες όλων των παιδιών, είτε έχουν δυσλεξία είτε όχι. Η καθιέρωση της κατάλληλης διδασκαλίας είναι επομένως ζωτικής σημασίας, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή μάθηση για όλους και ιδιαίτερα για τους δυσλεξικούς που δυσκολεύονται περισσότερο στην εκμάθηση γλωσσών.
Σύμφωνα με έρευνες των τελευταίων 20 ετών, έχει μειωθεί ο αριθμός των παιδιών που μαθαίνουν μια ξένη γλώσσα πέρα από το υποχρεωτικό στάδιο. Αυτή η έρευνα της SCRE διαπίστωσε μείωση 56% στον αριθμό των παιδιών που μαθαίνουν γαλλικά σε υψηλό επίπεδο (δηλαδή πέρα από το υποχρεωτικό επίπεδο) στο υποχρεωτικό στάδιο.
Υπάρχουν διάφορα προβλήματα που συνδέονται με τη δυσλεξία και φαίνεται να έχουν αντίκτυπο στην εκμάθηση γλωσσών. Σε αυτά περιλαμβάνονται:
- αδυναμία στη φωνολογική επεξεργασία
- φτωχή λειτουργική μνήμη
- φτωχή ακουστική διάκριση
- σύγχυση στη σύνταξη
- ελαττωματική ακουστική αλληλουχία
- χαμηλή αυτοεκτίμηση
- δυσκολίες με αυτόματες και μηχανικές δεξιότητες
- φτωχές οργανωτικές δεξιότητες,
- χαμηλή ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών
- δυσκολίες στην κατονομασία αντικειμένων
3 Βασικές αρχές μάθησης που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή τη μελέτη περίπτωσης για την υποστήριξη μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες
Όπως εξηγεί ο John Everatt, η διγλωσσία σε ένα δυσλεκτικό παιδί δεν αποτελεί εμπόδιο, όσο και αν προάγει την αποτελεσματική απόκτηση της ανάγνωσης και της γραφής. Η τακτική εκμάθηση της ορθογραφίας μπορεί να ενθαρρύνει την ταχύτερη απόκτηση της φωνολογικής επίγνωσης και να υποστηρίξει τη γραφή σε σχέση με την λιγότερο τακτική ορθογραφία (Everatt et al., 2010). Τα μικρά δίγλωσσα αρχάρια παιδιά αποκτούν εύκολα δεξιότητες όπως η φωνολογική επίγνωση και οι δεξιότητες αποκωδικοποίησης λέξεων (Ziegler et al, 2005) και ταυτόχρονα τα δίγλωσσα παιδιά μπορεί να είναι σε θέση να διαφοροποιήσουν μεταξύ δύο διαφορετικών ηχητικών συστημάτων (Bialystok, 1991).
Στρατηγικές που χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο της μελέτης περίπτωσης
- Προσαρμογή της διδασκαλίας στα διάφορα μαθησιακά στυλ.
- Εξατομικευμένα σχέδια μάθησης:
- Καθοδήγηση για τη δημιουργία και εφαρμογή εξατομικευμένων σχεδίων μάθησης.
- Συνεργασία με υποστηρικτικές υπηρεσίες και επαγγελματίες.
- Στρατηγικές για την τροποποίηση ή τη δημιουργία διδακτικού υλικού που να ταιριάζει σε διαφορετικές ικανότητες.
- Δημιουργία θετικού και υποστηρικτικού περιβάλλοντος στην τάξη.
Αποτελέσματα και αντίκτυπος
Υιοθέτηση μιας μεταγνωστικής προσέγγισης, για να κατανοήσουμε και να αναδείξουμε τη γλωσσική δομή. Οι μαθητές χρειάζεται να κατανοούν πώς μαθαίνουν.
Η έννοια της αρχής και της ομοιοκαταληξίας μπορεί να γίνει σε αρκετές γλώσσες- ωστόσο, είναι σαφές ότι δεν είναι κατάλληλη για όλες τις γλώσσες. Η ομαδοποίηση σε οικογένειες λέξεων βοηθά, καθώς ελαχιστοποιεί την ανάγκη για εκ νέου εκμάθηση. (π.χ. «επόμενο», «εργαζόμενο», «περιεχόμενο», «προστατευόμενο», «φαινόμενο» στα ελληνικά ή bright, sight, might, light στα αγγλικά ή plage, nage, fromage στα γαλλικά).
Μοντελοποίηση, όπου κάποιος, συνήθως ο δάσκαλος, ενεργεί ως πρότυπο, ενώ ο μαθητής ακολουθεί και μιμείται τον δάσκαλο. Η ανάγνωση μαζί με τον δάσκαλο βοηθά τον μαθητή να αποκτήσει αυτοπεποίθηση.
Λόγοι που μπορεί αυτή η μελέτη περίπτωσης να είναι χρήσιμη στην έρευνα του έργου
Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι πραγματικές δυσκολίες και δεν είναι κατασκευές, αν και ποιοτικά μπορούν να οριστούν ως κοινωνικές κατασκευές. Είναι μια κατάσταση δια βίου, δηλαδή μόνιμη και παρούσα στη ζωή του παιδιού και του ενήλικα. Ωστόσο, ορισμένα άτομα δεν ανακαλύπτουν ποτέ ότι οι μαθησιακές τους δυσκολίες ευθύνονται για τις δια βίου δυσκολίες τους σε τομείς όπως η ανάγνωση, τα μαθηματικά, η γραπτή έκφραση και η κατανόηση. Άλλοι δεν αναγνωρίζονται ως άτομα με μαθησιακές δυσκολίες μέχρι την ενηλικίωσή τους. Για πολλά άτομα, οι μαθησιακές δυσκολίες επηρεάζουν επίσης την προσωπική και συναισθηματική τους ευημερία, καθώς μπορεί να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, να θέτουν χαμηλούς στόχους για τον εαυτό τους, να βιώνουν χαμηλές επιδόσεις και υποαπασχόληση, να έχουν λίγους φίλους και συχνότερα από τους συνομηλίκους τους χωρίς μαθησιακές δυσκολίες, μπορεί να καταλήξουν να παρουσιάζουν τον εαυτό τους να έχει περισσότερα προβλήματα με το νόμο.
Μεταβιβασιμότητα
Οι μέθοδοι μπορούν να εφαρμοστούν με επιτυχία από εμπειρογνώμονες σε όλα τα θεσμικά όργανα.
Πηγές/ Πόροι που χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο της μελέτης περίπτωσης
Το πρόβλημα της δυσλεξίας δεν είναι ένα πρόβλημα που εμφανίστηκε τώρα, αλλά έχει τις ρίζες του πολύ πιο παλιά. Σήμερα, ωστόσο, οι μελετητές προσπαθούν να το προσδιορίσουν καλύτερα, καθώς η διερεύνησή του αποτελεί αντικείμενο διεπιστημονικής μελέτης. Σε αυτή την ενότητα θα εκτεθεί η πορεία μέσα από την οποία προέκυψε και καθιερώθηκε ο όρος δυσλεξία. Η έννοια της δυσλεξίας προέκυψε, μέσα από τη σχέση μεταξύ της ανάγνωσης και των εγκεφαλικών τραυματισμών. Είχε παρατηρηθεί ότι η ικανότητα ανάγνωσης ή η απόκτηση αυτής της ικανότητας επηρεαζόταν αρνητικά από εγκεφαλικές παθήσεις ή τραύματα.
Κρίσιμα ζητήματα
Πολλά παιδιά με δυσλεξία παλεύουν με θέματα αυτοεκτίμησης. Μπορεί να συγκρίνουν τον εαυτό τους με άλλα παιδιά και να θεωρούν απογοητευτικό και ταπεινωτικό το γεγονός ότι δεν μπορούν να συμβαδίσουν με τους συνομηλίκους τους. Αν μόλις ανακαλύψατε ότι έχετε δυσλεξία ως ενήλικας, μπορεί στην αρχή να νιώσετε πολλά συναισθήματα, όπως ενοχή ή ντροπή.
Πρόσθετη μάθηση που μπορούμε να αντλήσουμε από αυτό το παράδειγμα Μελέτης Περίπτωσης
Εκπαίδευση στην ακουστική διάκριση για να ακούσει ο μαθητής έναν ήχο σε μια λέξη – σε ποιο σημείο της λέξης άκουσε ο μαθητής τους συγκεκριμένους ήχους.
Χρησιμοποιώντας μια σειρά από εικόνες ή κάρτες εικόνας – ταξινόμηση σε στήλες με βάση έναν συγκεκριμένο ήχο στη λέξη.
Εξάσκηση στη μνήμη με τη χρήση των συγκεκριμένων μνημονικών τεχνικών.
Υπερμάθηση, καθώς στις μέρες μας η χρήση υπολογιστών, CD ,DVD, βίντεο κ.λπ. έχει εισέλθει στην καθημερινή μας ζωή, η μάθηση μέσω υπολογιστή είναι σημαντική καθώς οι μαθητές μπορούν να κατεβάζουν το υλικό από το διαδίκτυο για να το χρησιμοποιούν, να το διαχειρίζονται και να το επεξεργάζονται όποτε θέλουν.
Χρήση παιχνιδιών με κάρτες μνήμης. Ακουστικός εξοπλισμός — μαθησιακό στυλ που λαμβάνει υπόψη τον τρόπο με τον οποίο ένας μαθητής ή σπουδαστής μαθαίνει καλύτερα (π.χ. σε ομάδα, ατομικά, ευαισθησία, παράγοντες παρακίνησης κ.λπ.)
Πρόσθετες πληροφορίες ή πηγές
Η δυσλεξία μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα με οποιοδήποτε δείκτη νοημοσύνης και δεν αποτελεί ένδειξη χαμηλής νοημοσύνης- μάλιστα, πολλά άτομα με υψηλό δείκτη νοημοσύνης ζουν με δυσλεξία. Ωστόσο, επειδή η καλή ανάγνωση θεωρείται συχνά θεμελιώδης για την ακαδημαϊκή επιτυχία, πολλά άτομα με δυσλεξία μπορεί λανθασμένα να πιστεύουν ότι είναι μη ευφυή.
